Czym jest wada zgryzu? Czy to schorzenie, które może utrudniać codzienne funkcjonowanie? Jakie rodzaje wad wyróżnia obecnie stomatologia? Zachęcamy do zapoznania się z materiałem dotyczącym nieprawidłowości w budowie szczęk, które nawet w połowie diagnozowanych przypadków wymagają specjalistycznego leczenia, ponieważ mogą znacznie utrudniać prawidłowe funkcjonowanie jamy ustnej.
Jakie wady zgryzu wyróżnia stomatologia?
Wada zgryzu to zdiagnozowana nieprawidłowa budowa w obrębie jamy ustnej, obejmująca układ kostny. Przyczyn takiego stanu rzeczy może być wiele. Specjaliści wskazują czynniki genetyczne, ale i uwarunkowania miejscowe, w tym ciężki poród. Do wad zgryzu może doprowadzić także karmienie piersią lub butelką pod złym kątem lub za długo w stosunku do wieku dziecka. Niektóre leki przyjmowane w czasie ciąży lub przebyte przez matkę choroby także mogą przyczyniać się do powstawania wad zgryzu u dzieci. Jakie rodzaje takich schorzeń można wymienić?
Oceną stanu budowy szczęk powinien zawsze zająć się specjalista, czyli stomatolog ortodonta. To on, na podstawie przeprowadzonej kontroli dentystycznej, często wspomaganej wykonaniem zdjęcia rentgenowskiego, jest w stanie zdiagnozować rodzaj wady zgryzu i dobrać do niej najlepsze możliwe leczenie ortodontyczne. Ortodoncja wyróżnia obecnie kilka różnych typów nieprawidłowości, z czego wiele charakteryzuje się zaburzeniami położenia żuchwy względem szczęki. Wskazać można rodzaje wad zgryzu takie, jak:
- przodozgryz – gdzie zęby dolne są wysunięte do przodu, zachodząc na górną szczękę,
- tyłozgryz – odwrotny do przodozgryzu, ponieważ w tym przypadku to zęby dolne pozostają przesunięte do tyłu, dochodzi też do cofnięcia bródki, co prowadzi do widocznego zniekształcenia wyrazu twarzy, pojawia się problem z prawidłowym wymawianiem niektórych głosek,
- zgryz głęboki – zęby górne zachodzą na zęby dolne mocno je zakrywając; to wada, która z czasem prowadzić może do nadmiernego ścierania się szkliwa (na skutek intensywnego ocierania się zębów o siebie), stąd tak ważne jest podjęcie leczenia,
- zgryz krzyżowy – na całej długości lub jedynie w pojedynczych obszarach łuków zęby dolne zachodzą krzyżowo na górne uzębienie – w tym przypadku asymetria twarzy może być niewielka i niezbyt widoczna,
- zgryz otwarty – bardzo specyficzna wada, w przypadku której zęby dolne i górne nie stykają się ze sobą na obszarze tylnych lub przednich łuków, co wywołuje tak zwane wysokie podniebienie; w tym przypadku może dochodzić do poważnych problemów z odgryzaniem pokarmu,
- stłoczenie – z którym mamy do czynienia w przypadku zębów za dużych względem wielkości wyrostków zębodołowych – wyrastają one wówczas pod złym kątem, niekiedy lekko obracają się względem siebie tworząc wrażenie, że jest ich za dużo i są stłoczone – ta wada bardzo negatywnie wpływa na szkliwo i sprzyja powstawaniu zmian próchnicowych,
- odseparowanie zębów – w odróżnieniu od stłoczenia dochodzi tu do sytuacji, gdy w szczękach pozostaje za dużo miejsca lub też zęby są naturalnie mniejsze, przez co pozostają pomiędzy nimi wyraźne szpary, a uzębienie wydaje się niepełne,
- diastema – wada traktowana przez pacjentów raczej jako defekt kosmetyczny, polegająca na poszerzeniu przestrzeni międzyzębowej pomiędzy górnymi jedynkami; bywa jednak wadą groźną, prowadzącą do tłoczenia się pozostałych zębów i wywołującą wady wymowy.
Leczenie wad zgryzu u dzieci i dorosłych
Wada zgryzu to nie tylko kwestia optyki i poprawy wyglądu na pozór jedynie krzywego uzębienia. Wszystkie czynniki wpływające na nieprawidłową budowę układu kostnego zaburzają także funkcję układu żucia, ograniczają niekiedy wymowę, a także prowadzą do zniekształceń widocznych w budowie samej twarzoczaszki. Stomatolog może dobrać najodpowiedniejszą metodę leczenia, o co zapytaliśmy ortodontę z Centrum Stomatologicznego New-Dent w Lublinie: Skutecznym sposobem leczenia wady zgryzu, zarówno u dziecka, jak i osoby dorosłej, jest założenie aparatu ortodontycznego w formie stałej lub zdejmowanej, w zależności od zaawansowania schorzenia. Niekiedy możliwe jest także zastosowanie niewidocznego, nakładkowego aparatu Clear Aligner, który jest bardzo dyskretny, a także ułatwia zachowanie higieny jamy ustnej. Proces leczenia kończy przygotowanie retainera, czyli aparatu utrwalającego wyniki terapii.
Leczenie wady zgryzu może trwać nawet ponad dwa lata, jednak zawsze dobrze jest rozważyć jego rozpoczęcie, także w wieku dorosłym. Wada wymowy, trudności z poprawnym jedzeniem czy uszkodzenia zębów pojawiające się na skutek stłoczenia czy ścierania mogą dzięki temu zostać skutecznie zniwelowane.
