Badanie widzenia zmierzchowego jest połączone z badaniem wrażliwości na olśnienie. Potocznie jest nazywane badania w ciemni. Tego rodzaju badania psychologiczne są wykonywane na zlecenie lekarza medycyny pracy. W naszym artykule tłumaczymy, u jakich pacjentów konieczne jest ich przeprowadzenie oraz na czym dokładnie polegają badanie widzenia w ciemni i badanie wrażliwości na olśnienie.
U jakich pacjentów wykonywane jest badanie widzenia zmierzchowego?
Badanie widzenia zmierzchowego jest konieczne do przeprowadzenia przede wszystkim u zawodowych kierowców. Jest jednym z ważniejszych badań, jakie są u nich przeprowadzane w ramach medycyny pracy. Badanie to jest bardzo ważne także w przypadku kandydatów na kierowców, szczególnie osób, które planują przystąpić do egzaminu na prawo jazdy kategorii C, D lub E. Badania w ciemni przechodzą także egzaminatorzy, instruktorzy jazdy, kierowcy pojazdów uprzywilejowanych oraz kierowcy rajdowi i kierowcy przewożący wartości pieniężne. Badanie widzenia zmierzchowego i wrażliwości na olśnienie mogą mieć też duże znaczenie w przypadku operatorów maszyn oraz takich urządzeń, jak wózki widłowe, koparki czy dźwigi.
Zapisy prawne dotyczące badania widzenia zmierzchowego i wrażliwości na olśnienie
Do lipca 2014 roku badania w ciemni były częścią badań psychologicznych. Z tego powodu są one najczęściej przeprowadzane właśnie w gabinetach psychologicznych. Konieczność przeprowadzania takich badań w ramach medycyny pracy jest zapisana w Ustawie z dnia 27 czerwca 1997 roku o służbie medycyny pracy i w publikowanych później rozporządzeniach Ministra Zdrowia. Zgodnie z zapisami tych dokumentów prawnych, psycholog w wydanym pacjentowi zaświadczeniu nie ma obowiązku określenia terminu ważności badania. Może to jednak zrobić na specjalne życzenie badanego lub jego pracodawcy.
Przebieg badania widzenia zmierzchowego i badania wrażliwości na olśnienie
Pomimo iż badanie w ciemni jest zazwyczaj przeprowadzane w gabinecie psychologicznym, jest zawsze badaniem odrębnym. Więcej na temat przebiegu badania opowiedział nam nasz rozmówca, lekarz specjalista z Kliniki Medycznej Medan w Jarocinie:
Celem badania w ciemni jest określenie, w jaki sposób oczy pacjenta reagują w sytuacji zapadającego zmierzchu. W oku człowieka znajdują się dwa rodzaje komórek światłoczułych: czopki, które są odpowiedzialne za widzenie w świetle dziennym oraz pręciki, które są aktywne dopiero po zmierzchu. Ich zbadanie w przypadku zawodowych jest bardzo ważne, ponieważ pozwala wykluczyć ewentualne problemy z widzeniem, które mogłyby powstać po zapadnięciu zmroku. U niektórych pacjentów możliwe są też problemy z nadwyrężeniem pracy oczu w wyniku oślepienia silnym światłem. U kierowców takie problemy mogą mieć poważne skutki i prowadzić do wypadków drogowych.
O czym mogą świadczyć problemy z widzeniem zmierzchowym?
Wyniki badania w ciemni, które świadczą o osłabieniu sprawności widzenia zmierzchowego lub wrażliwości na olśnienie, mogą być spowodowane istnieniem choroby zwyrodnieniowej siatkówki oka, jaskry, niedoborów witaminy A lub po prostu przemęczeniem oczu. U starszych osób takie problemy mogą być też związane z rozwijającą się zaćmą.
