Prawidłowa gęstość kości przyczynia się do właściwego funkcjonowania układu kostnego. Im niższa jest ich gęstość mineralna, tym większe ryzyko uszkodzeń oraz tendencja do częstego łamania. Aby zweryfikować, czy proporcje masy kostnej są adekwatne do wieku, warto cyklicznie poddawać się badaniom densytometrycznym. Niedobory gęstości kości nawet przy niewielkim obciążeniu mogą przyczynić się do poważnych w skutkach urazów. Co gęstość kości mówi o naszym zdrowiu?
Obniżenie gęstości kośćca następuje wraz z wiekiem i jest całkowicie naturalne. Niestety konsekwencje wynikające z takiej przypadłości mogą być bardzo przykre, zagrażające nie tylko zdrowiu, ale w skrajnych przypadkach także życiu, np. zaawansowane uszkodzenie kręgosłupa. Najczęściej występującą chorobą będącą następstwem nieprawidłowej gęstości kości jest osteoporoza. Wpływa ona na rozrzedzenie struktur kostnych w bardzo szybkim tempie. Jest to choroba, która dotyka najczęściej szczupłe kobiety po okresie menopauzalnym, jednak obserwuje się także coraz częstsze występowanie u starszych mężczyzn.
Skutkiem choroby jest przede wszystkim podatność na częste łamanie kości, nawet przy niewielkich obciążeniach. Aby potwierdzić lub wykluczyć wpływające na chorobę niedobory minerałów w układzie kostnym, potrzebne jest przeprowadzenie właściwego badania, takiego jak densytometria. Badanie pod kątem osteoporozy wykonywane jest przy użyciu specjalistycznego sprzętu, w tym densytometru klinicznego.
Osteoporoza a osteopenia
Właściwa lub nieprawidłowa gęstość kości to również informacja, czy dana osoba nie cierpi na inne dolegliwości związane z układem kostnym np. na osteopenię. Jest to stan uznawany za początek osteoporozy, jednak w porę wykryty może nie wywoływać aż tak przykrych dla zdrowia efektów.
Kluczowym wskaźnikiem w badaniu na osteoporozę i osteopenię jest T-score. Informuje on, jaka powinna być gęstość kości w danym wieku na podstawie takich parametrów:
- < - 2,5 odchylenia standardowego – rozpoznaje się wówczas osteoporozę,
- między 1.0 a 2,5 – rozpoznaje się osteopenię, czyli rozrzedzenie struktury kości,
- < - 1.0 – wartość informująca o prawidłowym zagęszczeniu struktury kostnej.
Warto mieć na uwadze, że osteoporoza to choroba podstępna i przez długi czas niedająca większych objawów. Jednak pocieszające jest to, że w wielu przypadkach istnieje szansa, aby jej zapobiec, chociażby dzięki zmianie nawyków żywieniowych oraz trybu życia. Istotny jest także regularny screening w kierunku osteoporozy, po przekroczeniu wieku średniego. Ważne jest, aby niczego wcześniej nie przeoczyć.
Jak można zmniejszyć stopień rozrzedzenia struktury kości?
Spadek gęstości kości wraz z wiekiem to normalna kolej rzeczy, o ile niedobory masy kośćca nie przekraczają ustalonych norm. W myśl zasady, iż lepiej zapobiegać niż leczyć, warto już wcześniej, będąc nawet poza grupą ryzyka, zadbać o zdrowie swojego układu kostnego.
Podobnie jak w przypadku profilaktyki innych chorób, aby zapobiec nadmiernemu spadkowi gęstości kości, a w konsekwencji osteoporozie, warto zmienić nawyki żywieniowe. Należy urozmaicić posiłki i uzupełnić je m.in. w niskotłuszczowe produkty mleczne, ryby oraz warzywa. Powinno się również zrezygnować z picia alkoholu i palenia papierosów, a także unikać siedzącego trybu życia. Konieczna jest regularna aktywność fizyczna. Warto mieć na uwadze, że otyłość nie jest czynnikiem ryzyka osteoporozy i to osoby szczupłe są bardziej narażone na wystąpienie tego poważnego schorzenia.
Czy warto stosować suplementy?
Czasami zmiana nawyków żywieniowych oraz aktywny tryb życia może nie wystarczyć, aby mieć mocne kości. Wówczas pojawia się pytanie, czy można coś jeszcze zrobić?
Ekspert pracujący w przychodni Dobra Diagnostyka zwraca uwagę na to, że:
Odpowiednia suplementacja może być ważnym elementem profilaktyki nie tylko osteoporozy, ale także innych chorób układu kostnego. Często nawet prawidłowa dieta nie jest wystarczająca, zwłaszcza gdy organizm z różnych powodów nie przyswaja odpowiedniej ilości minerałów i witamin. Wówczas może pojawić się ryzyko wystąpienia poważnych niedoborów, dlatego warto sięgnąć po suplementy.
Do najczęściej zalecanych suplementów należy:
- witamina D3 – wskazana zwłaszcza w naszej szerokości geograficznej, gdzie jest niedobór promieni słonecznych, dlatego zalecane jest korzystanie z syntetycznych rozwiązań w postaci suplementów. Witamina ta odgrywa ważną rolę, gdyż reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową w organizmie oraz wpływa na utrzymanie prawidłowej ilości wapnia w układzie kostnym,
- wapń – jest to jeden z najważniejszych makroelementów, którego niedobór może skutkować problemami zdrowotnymi w obrębie układu kostnego,
- witamina K2 – poprawia przyswajalność wapnia oraz wpływa na to, aby jego wchłanianie przyczyniało się do zagęszczenia struktury kostnej.
Warto mieć na uwadze, że sama suplementacja nie jest wystarczająco efektywnym rozwiązaniem, natomiast może mieć pozytywny wpływ na kości, gdy połączy się ją ze zdrowym odżywianiem oraz regularnym ruchem.