Integracja sensoryczna (SI) to sposób odbierania i organizowania przez mózg bodźców płynących ze środowiska zewnętrznego. Prawidłowo działający mózg odpowiednio reaguje na wrażenia sensoryczne docierające do niego za pośrednictwem wszystkich zmysłów (wzroku, słuchu, węchu, dotyku, równowagi i kinestezji, czyli poczucia ruchu). Mózg w pierwszej kolejności rozpoznaje rodzaj bodźca, a następnie właściwie go interpretując, dokonuje jego segregacji na podstawie wcześniejszych doświadczeń. W ten sposób wygenerowana zostaje, adekwatna do danego wrażenia zmysłowego reakcja w postaci ruchu lub myśli. Rozwój tego procesu przebiega etapowo. W kolejnych stadiach kształtują się poszczególne umiejętności związane z integracją sensoryczną. Istnieje jednak proces, określany terminem neuroplastyczności. Oznacza to, że komórki nerwowe w mózgu wykazują zdolność do zmian w zależności od aktualnie płynących bodźców ze środowiska zewnętrznego. Plastyczność neuronalna występuje przez całe ludzkie życie, jednak najintensywniejsza jest we wczesnym dzieciństwie – dlatego właśnie integracja sensoryczna w największym stopniu kształtuje się do ok. 7 roku życia.
Objawy zaburzonej integracji sensorycznej
Dzieci, u których SI przebiega nieprawidłowo to często dzieci określane, jako niegrzeczne. Warto jednak mieć świadomość, że ich sposób zachowania, tak często uciążliwy i kłopotliwy dla otoczenia, nie wynika z celowego działania, a właśnie z nieprawidłowej interpretacji i przetwarzania wrażeń sensorycznych przez mózg. Powstaje w ten sposób nieadekwatna reakcja na te bodźce, gdyż mózg nie umie poradzić sobie z natłokiem płynących do niego wrażeń zmysłowych. Dzieci z zaburzoną SI doznają ogromnej frustracji i zdenerwowania w związku z tą sytuacją, stąd ich agresywne zachowanie. U tych dzieci diagnozuje się również problemy z koncentracją i zapamiętywaniem zbyt dużej dla mózgu ilości informacji. Dla pozostałych dzieci w grupie i nauczyciela oznacza to trudności w efektywnym prowadzeniu zajęć.
Integracja sensoryczna w szkole
W obecnych czasach proces integracji sensorycznej przebiega nieprawidłowo u coraz większej liczby dzieci. Problem staje się najbardziej widoczny w momencie rozpoczęcia nauki w szkole. Z tego właśnie względu wspieranie dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej, zwłaszcza w początkowym okresie nauki (tzw. wczesnoszkolnym), jest niezwykle istotne. Integracja sensoryczna w szkole polega na regularnej, stopniowej i adekwatnej do potrzeb dziecka stymulacji reakcji mózgu na bodźce. W każdej szkole, w której prowadzona jest terapia dla dzieci z zaburzeniami SI, musi więc znajdować się specjalna sala do integracji sensorycznej. W takiej sali dziecko będzie miało możliwość odcięcia się od większości bodźców i pełnego skupienia na pracy z nauczycielem. W przypadku nadwrażliwości na bodźce słuchowe i dotykowe w sali takiej będzie wydzielony ciemny kącik wyposażony np. w słuchawki dodatkowo tłumiące dźwięki. Zaburzenia wrażeń dotykowych z kolei wymagają wyposażenia sali do integracji sensorycznej w przedmioty o różnych fakturach, dotykając których dziecko będzie mogło odpowiednio stymulować odpowiedź mózgu na te wrażenia. Sala do integracji sensorycznej musi być miejscem idealnie dostosowanym do prowadzenia całego szeregu różnych zajęć (także ruchowych w przypadku problemów z reakcją na wrażenia kinestetyczne) z dziećmi wykazującymi nieprawidłowości w SI.
Wszystkie potrzebne artykuły i sprzęty do wyposażenia sali SI znajdziesz na www.mojebambino.pl
