Obudowa berlińska – inaczej ścianka berlińska – to tymczasowa konstrukcja oporowa, której zadaniem jest zabezpieczenie głębokiego, pionowego wykopu, a konkretniej przeniesienie obciążeń w postaci parcia gruntu. W dużym uproszczeniu obudowa berlińska składa się z pali i prostopadłej do nich opinki. Z jakich materiałów i w jaki sposób najczęściej budowana jest ścianka berlińska?
Pale ścianki berlińskiej
Pale ścianki berlińskiej to smukłe elementy konstrukcyjne, które są osadzone pionowo w gruncie. Zadaniem pali jest przenoszenie na podłoże oddziaływań wywoływanych parciem gruntu na zamocowaną do nich opinkę. Głębokość osadzenia pala w podłożu to różnica między rzędną poziomu terenu a rzędną podstawy pala; głębokość opinania to część pala odsłaniana w trakcje pogłębiania wykopu, na której umieszczana jest opinka. Pale ścianki berlińskiej zwykle wykonywane są ze stalowych kształtowników (dwuteowników HEB, dwuteowników o pocienianych środkach, czyli profili IPE lub dwóch ceowników). Słupy mogą być wbijane lub osadzane w wierconych otworach. Jak wskazują nam przedstawiciele Przedsiębiorstwa Robót Inżynieryjnych „Żyrardów” z Warszawy, przy pracach w terenach miejskich to druga metoda wykorzystywana jest częściej, by uniknąć hałasu i drgań. Słupy osadzane są w otworach wierconych, które wypełnione są samo twardniejącą zawiesiną będącą mieszaniną wody, iłu i cementu. Gdy słup zostaje zainstalowany, otwór poniżej dna wykopu zostaje wypełniony betonem.
Opinka ścianki berlińskiej i elementy dodatkowe
Ścianka berlińska składająca się ze stalowych słupów i drewnianej opinki została opatentowana w latach 20. ubiegłego wieku. Taki sposób zabezpieczania wykopu wykorzystywany był podczas budowy linii metra w Berlinie, stąd nazwa obudowy. Opinka drewniana (zwykle z kantówek i desek) wciąż jest najczęściej wykorzystywana przy tego typu zabezpieczeniach wykopów, przy czym realizuje się również projekty z opinką stalową lub opinką z tworzyw sztucznych. Jeszcze innym rozwiązaniem jest wykorzystanie do wykonania opinki betonu natryskowego zbrojonego siatką, które jest rozwiązaniem najdroższym. W miarę potrzeb ścianka berlińska może być wzmacniana dodatkowymi elementami; wykop może być na przykład rozpierany stalowymi kształtownikami, czy rurami. W przypadku wykopów o dużych szerokościach wykorzystywane są także kotwy gruntowe. Warto przy tym dodać, że jeśli decydujemy się wybrać ścianę berlińską jako obudowę wykopu, najczęściej konieczne jest wykonanie odwodnienia terenu.
